موزه ایران اصفهان
https://fanofa-world.blogsky.com/
موزه ایران
موزه ایران به عنوان بزرگترین تولیدکننده سفال و سرامیک با نقاشی زیرلعابی آماده عرضه محصولات خود به سراسر جهان می باشد.
ایران – اصفهان
شماره تماس: 9809131080014 مصطفی چیت ساز زاده
https://www.fanofa.com/iran-museum-fanofa
لعاب‌‌ها را باید به شکل دوغاب در آورد. از این رو مواد لعاب ساخته شده را توزین کرده و به همراه آب در آسیاب می‌ریزند. عامل آسیاب کننده معمولأ گلوله‌های چینی و یا میله‌های چینی از جنس آلومین است. لعاب‌‌ها را به طور معمول آن‌قدر نرم می‌کنند که روی الک مش۱۲۰، یک درصد زیر بماند. مدت ساییدن باید کنترل شده باشد تا از نرم شدن بیش از حد یا دانه‌بندی درشت لعاب در دوغاب جلوگیری شود.
برای جلوگیری از ته‌نشین‌شدن ذرات لعاب، مواد معلق‌کننده همچون کائولین به میزان ۵ تا ۷ درصد از کل وزن ترکیب لعاب به آن افزوده می‌شود. برای همین منظور می‌توان از بنتونیت تا حدود یک درصد وزن خشک لعاب استفاده کرد. از بنتونیت هنگامی استفاده می‌شود که امکان افزایش کائولین به لعاب فراهم نباشد. اضافه کردن آب به پودر لعاب به ایجاد دوغاب لعاب منجر می‌شود. غلظت لعاب به عوامل متعددی همچون وزن مخصوص لعاب، چسبندگی و کشش لعاب، تخلخل بدنه و زمان غوطه‌ورى بدنه در لعاب بستگی دارد.
بدنه‌های سرامیکی با خلل و فرج زیاد، ضخامت بیشتری از لعاب را به خود جذب می‌کنند. میزان چسبندگی لعاب را می‌توان با افزودن موادی نظیر بنتونیت، بعضی صمغ‌‌ها و نشاسته تنظیم کرد. پس از طی‌شدن زمان لازم برای ساییدن لعاب، محتویات آسیاب را در ظرفی تخلیه کرده و آن را از الک مش ۱۲۰ عبور می‌دهند. در این زمان، دوغاب برای لعاب‌کاری آماده است. برای لعاب‌کاری بدنه‌های سرامیکی، روش‌های مختلفی همچون غوطه‌وری، پاشیدن، ریختن و نقاشی با قلم‌مو و اسفنج وجود دارد که مرسوم‌ترین آن به ویژه در کارگاه‌های سنتی، لعاب‌کاری به روش ریختن دوغاب بر روی بدنه است.
براساس این روش، لعاب آماده شده به صورت دوغاب را در ظرف بزرگی ریخته، اشیاء کوچک را داخل لعاب فرو برده و بیرون می‌آورند و برای لعاب دادن ظرف‌های بزرگ، محصول را روی ظرف لعاب گرفته و با ظرف دیگری لعاب را روی فرآورده می‌ریزند و سفال، لعاب را به خود جذب می‌کند. قشر لعاب باید در کلیه نقاط ظرف یک اندازه باشد و همچنین کلیه اشیایی را که با هم در کوره می‌گذارند بایستی حتی‌المقدور دارای قشر لعاب یک اندازه باشند. در غیر این صورت اشیایی که کمتر لعاب خورده، زودتر می‌پزند و آن‌هایی که لعاب بیشتری خورده دیر‌تر پخته می‌شوند. البته چون در کار لعاب دادن نمی‌توان صددرصد قشر لعاب را در کلیه اشیاء به یک اندازه گرفت، اشیایی را که لعاب بیشتری به خود گرفته در فاصله نزدیک‌تری به مشعل کوره قرار می‌دهند.
تزیین با لعاب (نقاشی زیر‌رنگی و رو‌رنگی)
در بسیاری از نقاط ایران که کار سفالگری در آن‌ها رواج دارد، صنعتگران سفال‌ساز، دست‌ساخته‌‌‌های خود را به صورت منقوش به بازار عرضه می‌کنند. برای نقاشی بر روی سفالینه‌ها دو روش وجود دارد:
الف) نقاشی زیر لعاب (تزیین با اکسید رنگی در زیر لعاب شفاف) که به آن نقاشی زیر‌رنگی می‌گویند.
ب) نقاشی روی لعاب (تزیین با اکسید رنگی روی لعاب) که به آن نقاشی رو‌رنگی می‌گویند.
الف) نقاشی زیر‌رنگی
پس از پخت اول محصولات سفالی، نقوش دلخواه را با رنگ‌های مورد‌نظر - که همانند لعاب‌‌‌های رنگی با اکسیدهای فلزات مختلف ساخته می‌شود - بر روی آن‌ها به وجود آورده، سپس روی تمام سطوح داخلی و خارجی ظرف را با لعاب شفاف بی‌رنگ می‌پوشانند. درجهٔ حرارت لازم برای پختن سفال در این مرحله حدود ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد و به مدت ۸ تا ۱۰ ساعت است.
ب) نقاشی رو‌رنگی
این نوع نقاشی روی لعاب قرار می‌گیرد و پس از لعاب‌کاری و پختن لعاب، روی آن را با رنگ‌هایی که قبلأ ذکر شد، نقاشی می‌کنند. این نوع نقاشی ساده‌تر از نقاشی زیر‌رنگی است، زیرا اگر نقشی به اشتباه زده شود به راحتی می‌توان آن را از روی محصول پاک کرد. میزان حرارتی که برای پختن این گونه نقوش لازم است، بسته به نوع رنگ از ۶۰۰ تا ۹۰۰ درجه سانتی‌گراد و به مدت حدود ۶ تا ۸ ساعت در تغییر است.
دستور‌العمل‌هایی برای لعاب‌کاری
توجه به موارد زیر در هنگام لعاب‌کاری و نگهداری لعاب ضرورت دارد:
الف) بعضی از ترکیبات و مواد به کار رفته در لعاب‌‌ها سمی است و اگر بر پوست نفوذ کند یا وارد شش‌‌ها شود خطرناک است لذا هنگام کارکردن با این گونه لعاب‌‌ها از دستکش لاستیکی نازکی و ماسک استفاده کنید.
ب) هنگامی که دستورالعمل تازه‌ای را امتحان می‌کنید، فقط مقدارهای کم - ۱۰۰ گرم - مخلوط کنید.
ج) هر ماده را به دقت وزن کنید. از آن‌جا‌که دقت در وزن کردن بسیار اهمیت دارد، از ترازوی دقیقی استفاده کنید.
ه) آب را به آن اندازه به پودر اضافه کنید که مخلوط، قوام خمیری پیدا کند. قوام درست بسیار مهم است. توجه داشته باشید که اگر لعاب خیلی ضخیم باشد، کار در پایان بد منظر می‌شود و سطح لعاب دارای ترک‌‌‌های ریز می‌شود و خزش اتفاق می‌افتد.
و) لعاب را با دستان - و یا اگر مقدار آن کم باشد با انگشتان - به هم بزنید. به زودی با به هم نشان مداوم حس می‌کنید که لعاب چه غلظتی خواهد داشت.
ز) همهٔ لعاب‌‌ها رسوب می‌کنند و لایه سختی را در ته ظرف ایجاد می‌کنند. برای داشتن لعاب نرم که به آسانی بشود با آن کار کرد، یک قاشق چای‌خوری نمک‌های اپسوم - سولفات منیزی - را در آب گرم حل کنید و یا یک قسمت بنتونیت را به ۱۰۰ قسمت لعاب اضافه کنید تا ذرات به صورت معلق در محلول بماند.
ح) مخلوط لعاب را از الک ۱۲۰ مش عبور دهید.
ط) لعاب را در ظرف‌های در بسته نگهداری و نام‌گذاری کنید.
ی) از سرامیک‌های کوچک که از گل‌های مختلف ساخته شده است به عنوان قطعات آزمایشی استفاده کنید. در بالای هر سرامیک، سوراخ کوچکی ایجاد کنید تا بتوانید آن‌ها را روی دیوار آویزان کنید.
ک) پیش از لعاب‌کاری، گردوغبار روی هر قطعهٔ آزمایشی را با اسفنج مرطوب بگیرید.
ل) با مداد لعاب یا اکسید، اسم هر لعاب و نوع گل بدنه را پشت هر سرامیک یادداشت کنید (سیستم کدگذاری).
م) پشت هر سرامیک را پیش از لعاب‌کاری به موم آغشته کنید و بعد از لعاب‌کاری، لعاب اضافی را پاک کنید.
ن) نیمی از سرامیک را مجدداً در لعاب فرو کنید تا غلظت مناسب لعاب با آزمایش مشخص شود.
س) نتایج آزمایش‌ها را ثبت کنید و پس از هر پخت، نتایج را در کنار فرمول ساخت آن یادداشت کنید. پس از رسیدن به نتیجهٔ دلخواه، آن را بیشتر در روی سطحی ایستاده آزمایش کنید.
ع) دستور تهیه را به همراه روش پخت، درجه حرارت، رنگ وکیفیت لعاب و ضخامتی از لعاب که بهترین اثر را دارد، در دفتر «دستورالعمل تهیهٔ لعاب» ثبت کنید.
پخت بدنهٔ لعاب‌دار
برای پخت بدنه‌های لعاب‌دار، در مرحله نخست باید به کوره چینی دقیق محصولات توجه کرد چراکه روش چیدن ظروف لعاب‌دار با بدنه‌های خام متفاوت است و اگرچه در بخت بدنه لعاب‌دار تغییر شکل در بدنه کمتر اتفاق می‌افتد اما به دلیل لعاب‌دار بودن، هر گونه تماس بدنه‌ها با یکدیگر در هنگام پخت باعث به هم چسبیدن آن‌ها و خسارت می‌شود. به هنگام کوره‌چینی محصولات لعاب‌دار، باید بدنه‌های تخت را به صورت عمودی در داخل قفسه‌‌ها چید.
برای جلوگیری از اتصال بدنه‌های‌لعاب‌دار به یکدیگر معمولأ از وسایل قفسه‌بندی کوره یا وسایل دیگری همچون سه‌پایه، انگشتانه و سیخک - که ساده‌تر و مقرون به صرفه‌تر است - و یا چنگک یا کرنگ - که دارای انواع متفاوت، گران‌تر ولی کیفیت بهتری دارد و لکه‌های محدود، آن هم در پشت کار به وجود می‌آورد- استفاده شود. چیدن ظروف گود لعاب‌دار، تفاوت چندانی با ظروف تخت ندارد و معمولأ در این خصوص از وسایل کمکی پخت مانند سه‌پایه استفاده می‌شود و ظروف تخت یا گود بر روی سه‌پایه در داخل طبقات کوره قرار می‌گیرد.
بعد از بارگیری کوره و اطمینان از محکم بودن طبقات، در کوره بسته می‌شود. با روشن شدن کوره، پخت آغاز می‌شود و با افزایش دما، لایه خام لعاب، کم‌کم ذوب شده و حالت روانی پیدا می‌کند، به تدریج و با خارج شدن کربن، آب و گازهای درون بدنه لعاب‌دار بین ذرات لعاب، اتصال ایجاد می‌شود و یک لایه بین بدنه و لعاب تشکیل می‌شود که به «لایهٔ بافر» مشهور است. البته در این هنگام، تاول و جوش در سطح لعاب مشاهده می‌شود و لعاب منبسط می‌شود. بعد از این مرحله لعاب به ذوب کامل خود می‌رسد - دمای پخت برای مدتی در درجهٔ حرارت ثابت نگه داشته می‌شود - و حالت شیشه‌ای‌شدن آن آشکار می‌شود که به این مرحله «رسیدن کامل لعاب» می‌گویند.
گفتنی است پخت لعاب، سریع‌تر از پخت بدنه انجام می‌گیرد، چراکه لعاب از یک لایه نازک مواد سرامیکی تشکیل شده است. برای کنترل مراحل پخت می‌توان از ترموکوبل استفاده کرد و زمان‌بندی مراحل پخت را به وسیله آن انجام داد، پس از طی شدن مدت زمان لازم، کوره خاموش می‌شود و پس از اطمینان از سرد شدن کامل محیط داخل کوره، باید به تخلیه محصولات اقدام کرد.
https://fanofa-world.blogsky.com/
#تبلیغات#ایرانیان_ساکن_خارج#فانوفا#تبلیغات_رایگات#موزه#موزه_ایران#ایران#تبلیغات_خارج_کشور
